Geschreven door Milou Bos
Het Hof van justitie van de Europese Unie heeft in een uitspraak van 12 januari 2023 het alleen vermelden van een uurtarief door advocaten aan banden gelegd. Voor deze uitspraak vermelde een advocaat het overeengekomen uurtarief en moest de consument wachten op een eindafrekening. Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft beslist dat dit onvoldoende inzage geeft in de te verwachten kosten voor de consument.
De casus waarop de rechters deze beslissing baseren speelt zich af in Litouwen. Een advocaat heeft samen met zijn cliënt een uurtarief van 100 euro afgesproken. In totaal waren er vijf overeenkomsten tussen advocaat en cliënt en de eindafrekening bedroeg uiteindelijk €12.900,-. Omdat de consument niet het volledig bedrag betaalde belande de zaak voor de Litouwse rechter die besloot de kosten te halveren. De advocaat ging hiertegen in hoger beroep waardoor de zaak als een prejudiciële vraag bij de het Europese Hof van Justitie terecht kwam. Een prejudiciële vraag is een vraag die een rechter stelt aan een hoger gerecht voor extra uitleg over een bepaling. De vraag hier was of het alleen vermelden van een uurtarief voldeed aan de regels die waren opgesteld om consumenten te beschermen tegen oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten.
In een Europese richtlijn is vermeld dat in het geval van overeenkomsten met consumenten artikelen steeds duidelijk en begrijpelijk moeten worden opgesteld. Het antwoord van het Hof was dat het alleen vermelden van een uurtarief niet duidelijk genoeg is wanneer de advocaat geen enkele andere informatie verschaft dan zijn uurtarief aan zijn cliënt. Dit stelt een gemiddelde, normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende consument niet in staat om alle financiële consequenties in te schatten die voor hem uit dat artikel voortvloeien. Namelijk het totale bedrag dat hij voor deze diensten zal moeten betalen. De consument moet voor het sluiten van een overeenkomst “met de nodige voorzichtigheid en met volledige kennis van de financiële consequenties” een beslissing kunnen nemen. Het is juist dat het voor de advocaat vaak moeilijk of zelfs onmogelijk is om op het tijdstip waarop de overeenkomst wordt gesloten het aantal benodigde uren te voorspellen. Dit neemt niet weg dat de informatie die hij moet verstrekken de consument in staat moet stellen om met de nodige voorzichtigheid zijn beslissing te nemen. Deze informatie moet aanwijzingen bevatten die de consument in staat stelt de totale kosten van de diensten in te schatten. Het zou daarbij kunnen gaan om een schatting van het voorzienbare of minimale aantal uren dat nodig is om een bepaalde dienst te verlenen. Een advocaat kan ook een verbintenis aangaan om met redelijke tussenpozen tussentijdse facturen of verslagen te bezorgen waarin het aantal reeds gepresteerde werkuren wordt vermeld.
Samenvattend dient een advocaat een redelijke inschatting te maken over hoe duur zijn diensten worden voor een consument. Het is nog steeds toegestaan om een uurtarief aan te houden alleen moet een advocaat nu ook een inschatting geven hoeveel uur hij/zij nodig zal hebben. Het alleen vermelden van een uurtarief is niet meer voldoende. Een rechter kan de kosten van een advocaat verminderen als hij van mening is dat in de overeenkomst niet duidelijk is aangegeven wat de te verwachten kosten zouden zijn.
Wil u meer informatie over deze uitspraak of heeft u een juridische vraag? Dan kunt u contact opnemen met Zuyd Legal Lab via onze contact pagina.