Ronde 1: Eenvoudige juridische vragen
Als onderdeel van ons onderzoek naar ChatGPT hebben wij verschillende juridische vragen gesteld aan de chatbot. We hebben deze vragen ook zelf beantwoord. Vervolgens hebben we beide antwoorden met elkaar vergeleken en het antwoord van ChatGPT getoetst op nauwkeurigheid en bruikbaarheid. Eerder hebben we enkele blogs gepubliceerd over onze bevindingen over ChatGPT. We hebben daar bovenop vier juridische thema’s bestudeerd om te toetsen of ChatGPT op betrouwbare wijze kan worden ingezet om cliënten bij te staan. Hieronder volgen de resultaten.
Analyse 5. Letselschade
Door: Senne Huijbers
Mijn onderzoeksvraag luidde: ‘Wie is er aansprakelijk bij letselschade als gevolg van een bedrijfsongeval?’
Mijn antwoord: In bepaalde gevallen kan een werknemer een werkgever aansprakelijk stellen voor letselschade die is ontstaan door een bedrijfsongeval. De werknemer moet voldoende kunnen aantonen dat er sprake is van schade en dat deze schade een gevolg is van het bedrijfsongeval. Een werkgever is niet aansprakelijk voor de schade als hij kan bewijzen dat hij zich aan de voor hem geldende zorgplicht heeft gehouden. Deze zorgplicht houdt in dat de werkgever voor een veilige werkplek moet zorgen. De werkgever moet voorzorgsmaatregelen treffen die helpen voorkomen dat werknemers ziek worden of een ongeluk krijgen, althans de kans daarop minimaliseren. Als de werkgever zich niet aan de zorgplicht houdt, is hij aansprakelijk voor de schade die ontstaat als gevolg daarvan. De werkgever is niet aansprakelijk als hij kan bewijzen dat er sprake is van eigenschuld van de werknemer.
Het antwoord dat ChatGPT gaf was het volgende: Bij letselschade als gevolg van een bedrijfsongeval, kan de werkgever aansprakelijk zijn voor de letselschade die is ontstaan als gevolg van een ongeval op de werkplek. De werkgever heeft de verplichting om een veilige werkomgeving te bieden en risico’s te beperken. In het geval dat er geen veiligheidsmaatregelen zijn genomen, geen juiste opleiding of instructies zijn gegeven of de arbeidswetgeving is overtreden, kan de werkgever aansprakelijk zijn. Als de werkgever niet aansprakelijk kan worden gehouden, kan de verzekeringsmaatschappij van de werkgever aansprakelijk zijn voor de letselschade. Het is aangeraden om een jurist te raadplegen om te bepalen wie aansprakelijk is voor de letselschade en in welke mate.
Conclusie
Het antwoord van ChatGPT komt overeen met mijn antwoord. ChatGPT heeft het niet over het begrip ‘zorgplicht’ maar geeft meteen een uitwerking van dit begrip: een werkgever moet veiligheidsmaatregelen nemen, zorgen voor een juiste opleiding en instructies geven. Het antwoord van chatGPT geeft in dit geval een volledig correct antwoord op de vraag.
Analyse 6. Vrijheid van meningsuiting
Door Jan Eijkenboom
Is het verbieden van politiek in de sport in strijd met de vrijheid van meningsuiting?
Je ziet het steeds vaker voorkomen, politieke uitdrukkingen in de sport. Fans en atleten die hun mening uiten via de sport waar ze van houden. Of het nu over de oorlog tussen Oekraïne en Rusland gaat, een oproep om op te komen voor mensenrechten, de uitstoot van CO2 verminderen, of bijvoorbeeld het redden van de bijen. Sommige sportorganisaties verbieden het uiten van politieke uitdrukkingen. Maar mag dat?
Mijn antwoord:
Vrijheid van meningsuiting
In Nederland hebben burgers het grondrecht om hun mening te uiten zonder dat ze bang hoeven zijn voor nadelige gevolgen. Dit recht houdt ook in dat je informatie mag krijgen en verspreiden, op welke manier dan ook, zonder dat de overheid of anderen zich hiermee bemoeien. Er zijn uitzonderingen. Zo mag je geen haatberichten verspreiden of oproepen tot geweld, bedreigen of andere uitspraken die in strijd zijn met de wet.
Het grondrecht op vrijheid van meningsuiting kan worden beperkt door de wet. Dit wil zeggen dat de overheid of anderen de vrijheid van meningsuiting kunnen beperken. Zo kunnen sportorganisaties regels opstellen die het verbieden om politieke uitingen te doen tijdens wedstrijden of trainingen. De regels van de sportorganisaties moeten dan wel binnen de regels van de wetgeving vallen.
Wat zegt ChatGPT erover?
Het verbieden van politieke uitspraken in de sport zou in strijd kunnen zijn met de grondwet als het de vrijheid van meningsuiting van atleten inperkt. In veel landen is de vrijheid van meningsuiting een grondrecht dat is beschermd door de grondwet. Dit betekent dat mensen het recht hebben om hun mening te uiten zonder angst voor represailles, zolang het niet leidt tot haat zaaien of gewelddadigheid.
Het is echter ook belangrijk om te realiseren dat de vrijheid van meningsuiting niet absoluut is en dat er beperkingen kunnen zijn die worden opgelegd door de wet of door sportorganisaties. Bijvoorbeeld in een wedstrijd, de regels van de organisatie kan bepalen dat atleten niet politieke statements mogen maken als de wedstrijd aan de gang is of op de uniformen.
Als sportorganisaties regels opstellen die de vrijheid van meningsuiting van atleten inperken, moeten ze ervoor zorgen dat deze regels evenredig zijn aan het doel dat ze willen bereiken en dat ze in overeenstemming zijn met de wetgeving.
Conclusie
ChatGPT geeft een juridisch volledig en correct antwoord op deze vraag. Er wordt antwoord gegeven op de vraag of politieke uitingen verboden mogen worden en de voorwaarden of eisen waaraan voldaan moet zijn. Zo geeft ChatGPT aan dat als er volgens de wet regels zijn opgesteld om de vrijheid van meningsuiting te beperken. Dit komt overeen met mijn eigen onderzoek en de praktijk. Sportorganisaties mogen de vrijheid van meningsuiting beperken tijdens wedstrijden of trainingen. Deze conclusie trekt ChatGPT ook.
Analyse 7. MDR
Door: Gianna Rea
Wat houdt de MDR in?
De aanleiding voor deze onderzoeksvraag vloeit voort uit een nieuwe zaak die is aangedragen bij Zuyd Legal Lab. De zaak gaat over het op de markt brengen van medische hulpmiddelen door studenten van hogescholen in Nederland.
De MDR is Europese wetgeving. MDR staat voor ‘Medical Device Regulation’. De wet is in het leven geroepen om de verkoop en het gebruik van medische hulpmiddelen aan regels te verbinden.
Het doel van de MDR is om de veiligheid voor patiënten en van de medische hulpmiddelen te waarborgen. Daarnaast regelt de wetgeving ook de distributie van de medische hulpmiddelen door fabrikanten.
De Chatbot geeft me de volgende beantwoording:
Medical Device Regulation (MDR) bestaat uit 90 artikelen die de regels voor de verkoop, distributie en gebruik van medische hulpmiddelen regelen. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste artikelen:
• Artikel 2: definities van begrippen die gebruikt worden in de MDR, zoals “medisch hulpmiddel”, “fabrikant” en “gebruiker”.
• Artikel 3: de doelstellingen van de MDR, waaronder de verbetering van de patiëntveiligheid en de betrouwbaarheid van medische hulpmiddelen.
• Artikel 4: de verplichtingen van fabrikanten, zoals de verantwoordelijkheid voor de ontwerp, productie, verkoop en volgen van hun producten.
• Artikel 5: de verplichtingen van distributiebedrijven, zoals het registreren van medische hulpmiddelen en het rapporteren van incidenten.
• Artikel 6: de verplichtingen van gebruikers, zoals het in acht nemen van de gebruiksaanwijzingen van medische hulpmiddelen en het rapporteren van incidenten.
• Artikel 7: de verplichtingen van de EU-autoriteiten, zoals de controle op de naleving van de MDR en het opstellen van richtsnoeren voor de implementatie van de MDR.
• Artikel 8: de regels voor de classificatie van medische hulpmiddelen, waaronder de criteria voor de bepaling van de risico-categorie van een medisch hulpmiddel.
• Artikel 9: de regels voor de vergunningverlening voor medische hulpmiddelen, waaronder de eisen voor de technische documentatie en de klinische evaluatie van een medisch hulpmiddel.
• Artikel 10: de regels voor de productie en distributie van medische hulpmiddelen, waaronder de eisen voor de kwaliteitsborging en de traceerbaarheid van medische hulpmiddelen.
• Artikel 11: de regels voor de post-market surveillance, waaronder de verplichtingen voor fabrikanten om incidenten te rapporteren en actie te ondernemen bij risico’s voor de patiëntveiligheid.
Dit is een algemene samenvatting van de belangrijkste artikelen van de MDR. Elk artikel bevat nog meer specifieke regels en verplichtingen die van toepassing zijn op de fabrikanten, distributiebedrijven, gebruikers en EU-autoriteiten. Het is aan te raden de volledige tekst van de MDR te raadplegen voor een uitgebreidere uitleg.
Conclusie:
Op deze algemene vraag geeft de Chatbot een uitgebreid antwoord. Naast uitgebreid is de beantwoording ook zeer accuraat. Het geeft me meer inzicht dan mijn eigen (globale) uitwerking. Indien ik de Chatbot een vervolgvraag vraag, krijg ik nogmaals een uitgebreid en accuraat antwoord.
De Chatbot geeft bovendien een disclaimer aan het einde van de beantwoording. Hij geeft aan dat het een samenvatting betreft en het aan te raden is om de MDR te raadplegen. Ik vraag me af hoe de Chatbot deze afweging maakt. Heeft de Chatbot dit van een blog of een website waarop deze afweging gemaakt wordt? Als jurist zou ik dit ook altijd toevoegen aan een samenvatting.
Analyse 8. Veiligheid op de werkvloer
Door: Alex Schlaghecke
Bij wijze van experiment heb ik aan ChatGPT gevraagd om zelf een vraag te verzinnen. ChatGPT kwam met de volgende vraag: “Wat zijn de verplichtingen van een werkgever in Nederland inzake gezondheid en veiligheid op de werkplek en hoe worden deze gecontroleerd?”
Dit is een vraag die opdrachtgevers in de praktijk ook (kunnen) stellen. Het is daarom een goede vraag om te bepalen of zulke vragen met behulp van ChatGPT efficiënter beantwoord kunnen worden.
Gezondheid en veiligheid op de werkplek zijn geregeld in de Arbeidsomstandighedenwet, ook wel de Arbowet genoemd. Hierin zijn belangrijke wettelijke definities en regelgeving opgenomen. Hierin is bepaald dat de werkgever verplicht is om een veilige en gezonde werkomgeving te garanderen. Naleving van de wet wordt gedaan door de inspectie SZW.
Wat is het antwoord van ChatGPT op zijn eigen vraag?
“In Nederland zijn werkgevers verplicht om een veilige en gezonde werkomgeving te bieden voor hun werknemers. Dit betekent dat zij maatregelen moeten nemen om arbeidsongevallen en beroepsziekten te voorkomen, en dat ze een veiligheidssysteem moeten hebben dat is afgestemd op de specifieke risico’s van hun bedrijf.
De verplichtingen van werkgevers inzake gezondheid en veiligheid zijn vastgelegd in de Arbowet. Deze wet stelt dat werkgevers een risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) moeten uitvoeren om de risico’s op hun werkplek te identificeren en te beoordelen. Op basis van de resultaten van de RI&E moeten werkgevers maatregelen nemen om de risico’s te beheersen.
Daarnaast moeten werkgevers een veiligheidssysteem opzetten en een veiligheidsfunctionaris aanstellen, die verantwoordelijk is voor de uitvoering van het veiligheidssysteem. Werkgevers zijn verplicht om hun werknemers op te leiden over gezondheid en veiligheid op de werkplek, en om veiligheidsvoorschriften te communiceren.
De Arbowet wordt gecontroleerd door de Inspectie SZW (Inspectie voor de Veiligheid en de Gezondheid op het Werk) die controles uitvoert in bedrijven. De Inspectie SZW heeft de bevoegdheid om boetes op te leggen aan werkgevers die de wet overtreden, en kan in extreme gevallen besluiten om een bedrijf te sluiten als de risico’s voor de gezondheid en veiligheid van de werknemers niet voldoende zijn aangepakt.”
De informatie die ChatGPT levert is accuraat, maar niet volledig. Enkele zaken ontbreken, zoals verdere informatie over de veiligheidsfunctionaris. Zo gelden er andere eisen wanneer er meer dan 25 medewerkers werkzaam zijn binnen een bedrijf. Ook wordt niet uitgelegd welke verplichtingen precies gelden, enkel het feit dat de verplichtingen bestaan. Bijvoorbeeld dat een veiligheidssysteem moet worden ingesteld, en dat sprake moet zijn van een veilige en gezonde werkomgeving.
ChatGPT verwijst ook niet naar jurisprudentie, terwijl jurisprudentie naar mijn idee essentieel is voor van de beantwoording.
Je kunt ChatGPT met vervolgvragen wel om meer informatie vragen.
Hoewel de vraag niet volledig is beantwoord, komen er verschillende elementen aan bod die een jurist kan gebruiken om het onderzoeksproces te versnellen. Bovenstaand antwoord kan bijvoorbeeld aangevuld worden met de kennis van de jurist om zo een volledig antwoord te kunnen formuleren. Het idee dat ChatGPT als inspiratiebron gebruikt kan worden wordt hiermee verder bevestigd.
Conclusie: Kan ChatGPT juridische vragen beantwoorden?
Uit bovenstaande analyses kunnen we concluderen dat chatGPT op algemene en redelijk eenvoudige juridische vragen (soms) zeer goed antwoord kan geven.
De resultaten van het antwoord van de chatbot komen grotendeels overeen met de resultaten van ons eigen onderzoek. Echter mist er soms wat diepgang in vergelijking met het eigen onderzoek, dit zien we vooral bij analyse 1 en 4. ChatGPT geeft uit zichzelf geen relevante wetsartikelen, als hier expliciet om gevraagd wordt dan geeft chatGPT de relevante wetsartikelen. Bij analyse 1 werd, nadat chatGPT het antwoord gaf op de eerste vraag, om het wetsartikel gevraagd waarop deze werkgeversaansprakelijkheid is gebaseerd. ChatGPT gaf aan dat het ging om artikel 7:658 BW. Ook ten aanzien van analyse 2 werd aan chatGPT gevraagd om het relevante wetsartikel voor vrijheid van meningsuiting te geven. De chatbot gaf het juiste artikel (Artikel 7 Grondwet), maar gaf hierbij niet aan dat vrijheid van meningsuiting niet letterlijk in dat artikel is opgenomen.
Kortom, de chatbot kan op eenvoudige juridische vragen prima antwoord geven. Het blijft verstandig de antwoorden door een jurist te laten controleren.