Test 3: Eenvoudige juridische vragen
Door Alex Schlaghecke
Steeds vaker wordt gebruikgemaakt van ChatGPT. Door middel van deze artificial intelligence worden razendsnel de meest indrukwekkende werken opgeleverd. Van contracten, boeken en zelfs liedjes. ChatGPT maakt het allemaal. Het maakt gebruik van (openbare) data om zelf (nieuwe) teksten te genereren. De vraag die wij onderzoeken is in hoeverre ChatGPT accuraat is, en hoe wij deze tool als juristen en studenten kunnen gebruiken. In een serie blogs proberen wij daar antwoord op te vinden.
Kan ChatGPT een accuraat antwoord geven op een juridische vraag?
De methode
In deze eerste serie blogs proberen we daar een antwoord op te vinden. Om hier achter te komen, hebben we onderzoeksvragen geformuleerd. We hebben eerst een antwoord gezocht op de traditionele manier, door het doen van jurisprudentie- en literatuuronderzoek. Vervolgens hebben we een zoekvraag geformuleerd en die aan ChatGPT gesteld. We hebben onze antwoorden vergeleken met die van ChatGPT. De vraag die in deze blog centraal staat is als volgt:
“Stel dat ik iemand tijdens een voetbalwedstrijd tackle. Diegene leidt schade. Ben ik daarvoor aansprakelijk? ”
Juridische analyse
Hier volgt mijn antwoord:
In principe is de aansprakelijkheid geregeld via de onrechtmatige daad. Wil sprake zijn van aansprakelijkheid, moet voldaan zijn aan 5 voorwaarden:
-Er is sprake van een onrechtmatige daad.
-De onrechtmatige daad is toerekenbaar aan de dader, wat betekent dat deze hiervoor verantwoordelijk is.
-Er is sprake van schade.
-Er is sprake van een causaal verband tussen de onrechtmatige daad en de schade. Ofwel: er is sprake van een oorzaak-gevolg.
-Tot slot moet voldaan zijn aan de relativiteitseis, wat betekent dat de schadevergoeding moet dienen als bescherming voor de geleden schade.
Sport- en spelsituaties
Er gelden bijzondere regels voor sport- en spelsituaties. Uit jurisprudentie blijkt namelijk dat de aansprakelijkheidsdrempel verhoogd is. Men kan dus minder snel aansprakelijk worden gesteld. Deelnemers aan de sport of het spel moeten namelijk kunnen verwachten dat sprake kan zijn van onder andere gevaarlijke, slecht gecoördineerde, verkeerd getimede of onvoldoende doordachte handelingen. Dit heeft echter grenzen, die afhankelijk zijn van o.a. de sport en de situatie. Denk aan boksen: een gevaarlijke vuistslag leidt minder snel tot aansprakelijkheid dan een sport zoals voetbal. Een vuistslag hoort namelijk niet bij de risico-aanvaarding van de sport voetbal, maar wel van boxen. De onrechtmatige daad moet buiten de regels van het spel vallen, of de gedraging moet abnormaal gevaarlijk zijn.
De verhoogde aansprakelijkheidsdrempel kan ook voortduren tot een korte periode ná de sport- en spelsituatie, omdat bijvoorbeeld door de adrenaline nog steeds ondoordachte acties kunnen gebeuren.”
Wat zegt ChatGPT?
Het bovenstaande is een algemeen antwoord op de gestelde vraag. Dezelfde vraag is gesteld aan ChatGPT. Het antwoord is als volgt:
“Dat hangt af van de omstandigheden van de situatie. Als de tackle binnen de regels van het voetbal plaatsvond en er geen opzet of roekeloosheid aan jouw kant was, dan is de kans klein dat je aansprakelijk bent. Echter, als de tackle buiten de regels plaatsvond of als je opzettelijk of roekeloos handelde, dan zou je wel aansprakelijk kunnen zijn voor de schade die de ander leed. Het is belangrijk om te weten dat iedere situatie uniek is en dat het beste is om juridisch advies in te winnen wanneer je betrokken bent bij een incident waarbij schade is ontstaan.”
Vervolgvraag 1
Op basis hiervan zijn een tweetal vervolgvragen aan ChatGPT gesteld:
“Wanneer is er sprake van roekeloosheid?”
Antwoord:
“Roekeloosheid is een gedrag waarbij iemand zich niet bewust is van het gevaar of risico dat hij of zij veroorzaakt, maar er toch mee door gaat. Hierdoor veroorzaakt de persoon een groot risico voor de veiligheid of gezondheid van anderen. Roekeloosheid kan bijvoorbeeld worden aangetoond door het overtreden van wetten of regels, het negeren van waarschuwingen of het nemen van onverantwoorde risico’s. In het geval van een tackle in een voetbalwedstrijd, zou roekeloosheid bijvoorbeeld aangetoond kunnen worden als de persoon die tackle een andere speler aanviel met een onnodig geweld of als de persoon geen acht sloeg op de regels van het spel en daarmee een groot risico veroorzaakte voor een andere speler. Het is belangrijk om te weten dat het bewijs van roekeloosheid een zwaarwegend bewijs is en dat er zorgvuldig gekeken moet worden naar het gedrag en de omstandigheden waarin de roekeloosheid zich heeft voorgedaan.”
Vervolgvraag 2
“Hoe kun je aantonen of iemand zich bewust is geweest van risico’s?”
“Er zijn verschillende manieren waarop men kan aantonen dat iemand zich bewust was van de risico’s die hij of zij veroorzaakte. Sommige van deze manieren kunnen zijn:
1. Documentatie: E-mails, berichten, memo’s of andere geschreven communicatie kunnen aantonen dat iemand zich bewust was van de risico’s.
2. Getuigenverklaringen: Getuigen die kunnen bevestigen dat iemand zich bewust was van de risico’s, kunnen belangrijk bewijs zijn.
3. Video-opnamen: Camera-opnamen of beelden van een incident kunnen aantonen dat iemand zich bewust was van de risico’s, bijvoorbeeld door het negeren van waarschuwingen of het overtreden van wetten of regels.
4. Eerdere waarschuwingen: Indien er eerder waarschuwingen of berichten zijn gegeven door de persoon dat hij of zij zich bewust was van de risico’s, kan dit worden gebruikt als bewijs.
5. Deskundigen: Ervaren specialisten of experts kunnen worden ingeschakeld om te analyseren en te bevestigen dat de persoon zich bewust was van de risico’s die hij of zij veroorzaakte.
Het is belangrijk om te weten dat de manier waarop men kan aantonen dat iemand zich bewust was van de risico’s, kan variëren afhankelijk van de omstandigheden van de situatie en dat het bewijs moet voldoen aan de eis van de wet.”
Analyse en conclusie
Het antwoord op vraag 1 is naar mijn mening op het eerste gezicht acceptabel. Er wordt een globaal beeld geschetst dat overeenkomt met de werkelijkheid, maar het is op bepaalde gebieden kort door de bocht, bijvoorbeeld door niet de voorwaarden voor aansprakelijkheid te benoemen. Een goed element van de beantwoording is dat ChatGPT aangeeft dat elke situatie uniek is, en dat het verstandig is om juridisch advies in te winnen. Dit zou een goed antwoord zijn als de vraag is gesteld door een persoon die niet juridisch geschoold is. De antwoorden op vraag 2 en 3 zijn naar mijn mening te algemeen geformuleerd. Zo is roekeloosheid niet juridisch uitgelegd, maar op de manier zoals het woord in de maatschappij wordt gebruikt. Ook vraag 3 is te algemeen beantwoord: het zijn duidelijke tips om risico’s aan te tonen maar passen niet binnen een juridisch onderzoek.
In de kunstsector worden AI-generatoren vaak gebruikt als inspiratiebron voor artiesten, en niet om een eindproduct op te leveren Zo kunnen snel concepten worden gemaakt die door de artiest aangevuld kunnen worden met creativiteit om te leiden tot een mooi resultaat. Naar mijn mening zou het gebruik van ChatGPT hetzelfde doel kunnen dienen voor juridisch geschoolden. Hoewel ChatGPT een acceptabel stuk tekst kan aanleveren, lijkt het me beter om de tool aan het begin van een onderzoek in te zetten. Hierdoor heb je al een beeld van wat van belang is en krijg je mogelijk nieuwe ideeën. Op basis hiervan kan het onderzoek uitgevoerd worden. Naar mijn mening draagt dit ook bij aan de kwaliteit. Het simpelweg verder uitwerken van een antwoord van ChatGPT zou er echter ook toe kunnen leiden dat je op een verkeerd been wordt gezet, omdat het onderzoeksproces niet op natuurlijke wijze verloopt. Uit verder onderzoek zal blijken of deze mening in stand blijft, of dat het beantwoorden van meer vragen zal leiden tot nieuwe inzichten.
NB. De beelden bij deze blog zijn gegenereerd met DAll-E 2 met de prompt: Een schilderij van een onrechtmatige daad tijdens een sport- en spelsituatie met veel schade in de stijl van Pablo Picasso.