Test 2. Eenvoudige juridische vragen
Door: Jan Eijkenboom
ChatGPT is een chatbot die antwoord kan geven op verschillende vragen en eventueel bijbehorende uitleg geven. Daarnaast is het programma ook in staat om teksten te herschrijven of te samenvatten. De vraag is nu in hoeverre ChatGPT accuraat is en hoe wij dit als juristen en studenten kunnen gebruiken?
In een serie blogs proberen wij daar antwoord op te vinden.
Kan ChatGPT een accuraat antwoord geven op een juridische vraag? De methode
In een eerste serie blogs proberen we daar een antwoord op te vinden. Om dit te onderzoeken hebben we onderzoeksvragen geformuleerd. We hebben eerst een antwoord gezocht op de traditionele manier, door het doen van jurisprudentie- en literatuuronderzoek. Vervolgens hebben we een zoekvraag geformuleerd en die aan ChatGPT gesteld. We hebben onze antwoorden vergeleken met die van ChatGPT.
Burgerlijk procesrecht: moeten getuigen verschijnen?
ChatGPT (hierna ook wel: de KI (Kunstmatige Intelligentie) kan gebruikt worden voor het beantwoorden van vragen die mensen stellen. Zoals de vraag of je verplicht bent om als getuige te verschijnen in een civiele procedure. De KI geeft heel gericht antwoord op de vraag door informatie uit verschillende bronnen te halen. De KI leert zelf welke informatie nodig is om de gestelde vraag te beantwoorden.
Met deze casus wordt gevraagd wat de verplichtingen zijn als je als getuige wordt opgeroepen. In een civiele procedure komt het regelmatig erop aan dat een van de partijen iets moet bewijzen. Dat kan door het oproepen van getuigen. Mensen die iets hebben gezien of gehoord. Wat zij ten overstaan van de rechter verklaren levert bewijs op.
Het kan zo zijn dat je als burger wordt opgeroepen of gedagvaard wordt om te verschijnen als getuige in een civiele procedure. De vraag is dan of je verplicht bent om te verschijnen.
Wat zegt ChatGPT?
ChatGPT geeft uitgebreid en specifiek antwoord op de vraag of je verplicht bent te verschijnen als getuige in een civiele procedure. Zo worden alle manieren genoemd waarop je opgeroepen kan worden. Je kan worden opgeroepen door de rechter of gedagvaard worden door de tegenpartij. De KI geeft ook aan wat de gevolgen zijn als je niet op komt dagen zonder geldige reden. De rechter kan bijvoorbeeld een dwangsom opleggen. Als je door de rechter in verzuim gesteld wordt dan wil dit zeggen dat je de verplichting om te verschijnen niet bent nagekomen. Het verzuim kan leiden tot gevolgen voor jou zoals het ontvangen van een boete of in sommige gevallen kan het leiden tot een strafzaak wat kan leiden tot een grotere boete of gevangenisstraf.
De KI geeft aan wat de uitzonderingen zijn op de verplichting om te verschijnen. ChatGPT geeft bijvoorbeeld aan dat als je ziek bent en dit door een arts laat bevestigen dat je niet hoeft te verschijnen voor de zitting of wat er gebeurt als je als getuige in het buitenland bent. De rechter kan je dan oproepen om te getuigen via videoconferentie of telefonisch horen.
Als getuige heb je ook rechten en niet alleen maar plichten. De KI geeft aan wat jouw rechten zijn en hoe je hier gebruik van kunt maken. Je hebt als getuige het recht om gebruik te maken van uw zwijgrecht. U hoeft dan geen antwoord te geven op vragen als deze nadelig zijn voor jou of voor jouw familie/gezin. Verder heb je het recht om gebruik te maken van uw beroepsgeheim, als hiervan sprake is. Als je bijvoorbeeld als arts een vraag moet beantwoorden die het beroepsgeheim zou schenden heb je het recht om hier geen antwoord op te geven.
Eigen onderzoek
Ben je als getuige verplicht te verschijnen in een civiele procedure? Ja, dat ben je. Als je wordt opgeroepen door de rechter of gedagvaard wordt door de tegenpartij, ben je verplicht te verschijnen. Als je niet komt naar de zitting zonder geldige reden dan kan de rechter een dwangsom opleggen of je in verzuim stellen waardoor je alsnog verplicht bent te verschijnen. De uitzonderingen op deze verplichting zijn ziekte of als je in het buitenland bent. Als je in het buitenland bent ben je wel nog verplicht te getuigen. Je bent enkel niet verplicht te verschijnen. Je kan dan videobellen of telefonisch je getuigenis geven.
Verder heb je als getuige recht om gebruik te maken van het zwijgrecht of beroepsgeheim. Je bent dan niet verplicht om antwoord te geven op vragen die gevaarlijk zijn voor jezelf of voor je gezin/familie. Met het beroepsgeheim hoef je geen vragen te beantwoorden die het beroepsgeheim schenden tussen arts en patiënt bijvoorbeeld.
Als getuige heb je ook recht op een vergoeding voor de tijd die je kwijt bent aan het getuigen. Ook heb je recht op reiskostenvergoeding en eventuele extra noodzakelijke kosten. In een civiele procedure wordt deze vergoeding betaald door degene die jou oproept.
Wat zijn de overeenkomsten tussen het antwoord van ChatGPT en mijn onderzoek?
De overeenkomsten tussen mijn eigen onderzoeken en het antwoord van ChatGPT komen op vrijwel alle punten overeen. Voor een algemene vraag is het antwoord van ChatGPT zeer uitgebreid. Het antwoord is ook zeer specifiek en er wordt geen onnodige informatie gegeven. In mijn eigen onderzoek ga ik wel wat dieper in op de vraag door ook de wetgeving te raadplegen en wetsartikelen te gebruiken. De ChatGPT doet dit op het eerste gezicht niet. De informatie is wel uitgebreid maar blijft vooral oppervlakkig. Pas als je expliciet vraagt naar de relevante wetsartikelen dan worden de wetten gegeven waarin de informatie staat om deze vraag te beantwoorden. Ik ben zelf onder de indruk van de manier waarop ChatGPT de vraag heeft beantwoord. Aan de hand van de gegeven informatie kan ik als jurist controleren of dit antwoord klopt. Een leek kan dat niet.
[1] Zie chat.openai.com