Mag je echt alles zeggen wat je vindt, of zijn er ook grenzen?

Geschreven door: Vienna Tuwet

Tegenwoordig is vrijwel iedereen te vinden via Facebook. Facebook is een van de bekendste mediaplatforms waarmee je in contact staat met je familie en vrienden. Zo blijf je op de hoogte van ontwikkelingen in ieders leven. Daarnaast volgen genoeg mensen bepaalde (nieuws)pagina’s. Een voorbeeld van zo’n pagina is een pagina over de Formule 1. Op deze pagina’s worden berichten met het laatste nieuws over een bepaald onderwerp gedeeld. Uiteraard zijn er genoeg mensen die hierop reageren. De reacties op deze berichten lopen erg uiteen. Van positieve reacties tot (racistische)beledigingen en bedreigingen tegen de coureurs maar ook tegen de mensen die reageren op het Facebookbericht. Maar mag je echt alles zeggen wat je vindt, of zijn er ook grenzen?

Het recht op vrijheid van meningsuiting

Het recht op vrijheid van meningsuiting is waarschijnlijk een van de bekendste mensenrechten. Het recht op vrijheid van meningsuiting ligt vast in artikel 7 van de Grondwet en in artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Toch schrijft de Grondwet dat de wetgever grenzen mag stellen aan de vrijheid van meningsuiting. Er zijn enkele voorwaarden gesteld voor het inperken van dit recht. De beperking moet zijn vastgelegd in de wet, het moet een legitiem doel dienen, de maatregel moet noodzakelijk zijn en de inperking mag niet verder gaan dan het doel dat bereik dient te worden.

De beperkingen voor de vrijheid van meningsuiting zijn grotendeels vastgelegd in het Wetboek van Strafrecht en de Grondwet. Denk hierbij aan discriminatie of iemand bedreigen. Dit geldt echter niet voor iedereen. Er zijn enkele groepen die genieten van een ruimere uitingsvrijheid. Dit is bijvoorbeeld van toepassing bij journalisten en politici. Journalisten genieten van ruimere uitingsvrijheid omdat zij berichten over zaken die van algemeen belang zijn. Politici geniet van een ruimere uitingsvrijheid omdat zij kritiek moeten kunnen geven op het beleid en standpunten over de inrichting van de samenleving. Maar waarom lijkt het alsof deze vrijheid niet beperkt wordt via internet?

Praktijk

Misdrijven zijn ook via het internet strafbaar. Iemand beledigen via Facebook is dus ook strafbaar. Beledigen betekent dat iemands morele integriteit wordt aangerand of aangetast. Dit kan iemand op meerdere wijzen doen. Dit kan mondeling, schriftelijk en zelfs via een afbeelding. Allereerst is het belangrijk om te weten dat er aangifte gedaan dient te worden van het (online) misdrijf. De Officier van Justitie zal erna de aangifte beoordelen. Vervolgens is het aan de Officier van Justitie of hij overgaat tot vervolging. Als er wordt overgegaan tot vervolging is het aan de rechter om te bepalen of er sprake is van een (online) misdrijf of dat er sprake is van vrijheid van meningsuiting.

Het blijft uiteraard moeilijk om over te gaan tot vervolgen gezien mensen hun berichten verwijderen maar het is niet onmogelijk. Zo heeft de Rechtbank Amsterdam 24 personen veroordeeld voor het plaatsen van discriminerende, opruiende en beledigende berichten onder een livestream op Facebook op de pagina van NRC-columniste Clarice Gargard. Tijdens deze livestream werd er een demonstratie gehouden tegen Zwarte Piet. De veroordeelden hebben taakstraffen van tussen de 28 en 58 uur gekregen en/of boetes variërend tussen de 300 en 450 euro. Daarnaast zijn er 15 veroordeelden die een schadevergoeding moeten betalen van tussen de 50 en 150 euro.

De Rechtbank is in deze zaak van oordeel dat de opmerkingen die geplaatst zijn geworden door verdachten onacceptabel zijn. Zo zijn er verdachten geweest die onacceptabele opmerkingen hebben geplaatst over zwarte mensen. Dit is discriminatie van een ras. Daarnaast zijn er enkele verdachten geweest die opmerkingen hebben geplaatst waarbij werd aangespoord tot mishandeling of zelfs moord of doodslag tegen de demonstranten. Uiteindelijk is dit niet gebeurd maar de openbare orde was hierdoor wel in gevaar. Welke bijdrage levert Facebook nou ten opzichte van het online beledigen?

Facebookmoderators

Facebook heeft wereldwijd zo’n 15.000 content moderators die dag en nacht werken. Deze contentmoderators beoordelen 1700-2000 Facebookberichten die zijn gerapporteerd omdat ze niet geschikt zijn voor Facebook. Denk hierbij aan onthoofdingen, martelingen, porno maar ook aan bedreigingen, beledigingen en (racistische) haatreacties. Content moderators zijn er dus om deze gerapporteerde berichten te beoordelen en te verwijderen. Zij moeten in hun beoordeling foutloos zijn. Zodra zij een fout maken betekent het dat iedereen op Facebook ongewenste beelden of reacties te zien krijgt.

Daarnaast heeft Facebook een technologie ontworpen die ongepaste berichten detecteert en verwijderd voordat mensen deze hebben kunnen zien. Deze technologie is ontwikkeld om Facebookmoderators te ondersteunen in hun werk gezien er elke dag miljoenen schendende berichten worden gepost. Berichten die moeilijk te beoordelen zijn met de technologie worden beoordeeld door de Facebookmoderators.