Door: Lonny Hoogenberg, legal intern Zuyd Legal Lab
Op 4 november was de tweede inleidende zitting in de zaak rond Thijs H. Thijs H. wordt verdacht van drie moorden op 4 mei en 7 mei 2018. Deze zijn door de verdachte al bekend. Toch zijn er nog een paar onduidelijkheden in het proces.
De belangrijkste hiervan gaat over het motief achter de moorden. Thijs H. heeft verklaard dat hij van nieuwsberichten en nummerborden de opdracht kreeg om de moorden te plegen. Een psychose zou dan de onderliggende reden zijn van de moorden. Het Openbaar Ministerie betwijfelt dit op basis van aangetroffen zoektermen op de computer van H. Maar waarom is dit van belang? De verdachte heeft immers toch al bekend?
Toerekenbaarheid
De reden hiervoor is dat indien het misdrijf zijn oorsprong vindt in een psychische stoornis, deze niet kan worden toegerekend en dan ook niet strafbaar gesteld kan worden. Dit betekent echter niet dat de verdachte wordt ontslagen van rechtsvervolging. Geen straf dus. Ook betekent het niet dat indien Thijs H. echt leed aan een psychose, hij een vrij man zal zijn nadat de rechter een beslissing heeft genomen. Indien de psychose niet wordt vastgesteld, zal Thijs H. waarschijnlijk wel veroordeeld worden tot een gevangenisstraf.
De rechter heeft vervolgens wel nog andere mogelijkheden. Deze zijn niet in het leven geroepen om de verdachte te straffen, maar om hem te helpen met zijn psychische problematiek. De mogelijke maatregelen bestaan uit het volgende:
- Plaatsing psychiatrisch ziekenhuis;
- Terbeschikkingstelling.
Plaatsing psychiatrisch ziekenhuis
Indien de verdachte de misdaad heeft begaan vanuit een psychisch stoornis, kan de rechter de maatregel opleggen om de verdachte op te nemen in een psychiatrisch ziekenhuis. De verdachte wordt ten eerste onderzocht door twee gedragsdeskundigen. Een van deze deskundige moet een psychiater zijn. Deze maatregel kan alleen worden opgelegd indien de verdachte een gevaar vormt voor:
- Zichzelf;
- Anderen;
- De algemene veiligheid van goederen of personen.
Indien de verdachte medewerking weigert wordt er alsnog voor zo ver mogelijk verslag uitgebracht door de deskundige over de psychische toestand van de verdachte. De maatregel kan dan maximaal voor één jaar worden opgelegd.
Terbeschikkingstelling
Een terbeschikkingstelling (in de volksmond tbs genoemd) kan worden onderverdeeld in twee sub categorieën. De eerste categorie die we behandelen is de zogenaamde tbs met dwangverpleging. Bij een tbs met dwangverpleging wordt de veroordeelde opgenomen in een tbs kliniek voor zijn behandeling.
Om tot een maatregel zoals deze te komen dient er sprake te zijn van een strafbaar feit waarop een gevangenisstraf van vier jaar of meer op staat. De maatregel moet daarnaast ook noodzakelijk zijn om de veiligheid van andere dan wel de algemene veiligheid van personen en goederen te waarborgen. Doorgaans laat de rechter zich erg leiden door de adviezen van deskundigen.
Bij een verdachte die toerekeningsvatbaar is verklaard, kan de rechter ook afzien van een strafoplegging en een tbs maatregel opleggen.
Om tot een beslissing te komen zal de rechter zich baseren op rapporten en adviezen van zowel deskundigen als de ernst van het strafbaar feit eventuele eerdere veroordelingen.
Een ander alternatief is de tbs maatregel met voorwaarden. Hierbij is de medewerking van de veroordeelde wel noodzakelijk. De voorwaarden kunnen bestaan uit:
- Een verplichte opnamen;
- Verplicht onder behandeling stellen;
- verplicht medicijnen innemen.
Indien de psychose niet wordt vastgesteld, zal Thijs H. naar alle waarschijnlijkheid veroordeeld worden tot een gevangenisstraf. Kortom, er is nog genoeg te volgen in de zaak rond Thijs H.
Vond u deze blog interessant? Zodra volgende zitting is, zal er een blog online komen over het (medisch)beroepsgeheim in een strafzaak.
Deze blog is geschreven door een student voor onderwijsdoeleinden. Er kunnen dan ook geen rechten uit worden ontleend.