Geschreven door Yvonne Vallinga
Steeds vaker zijn er programma’s op televisie waarbij geschillen te zien zijn tussen twee of meerdere partijen. Bekende programma’s zijn ‘De Rijdende Rechter’ en ‘Mr. Frank Visser doet uitspraak’. In mijn dagelijks leven krijg ik vaak de vraag: ‘Zijn deze uitspraken rechtsgeldig, hoe gaat dit in zijn werk en kunnen ze in bezwaar tegen de uitspraak?’ Daarover ga ik meer vertellen in deze blog.
Een uitspraak van ‘De Rijdende Rechter’ of van ‘Mr. Frank Visser doet uitspraak’ wordt een bindend advies genoemd. Een bindend advies kan gezien worden als een overeenkomst tussen twee of meerdere partijen die een geschil hebben. Deze overeenkomst wordt gezien als een vaststellingsovereenkomst. De partijen moeten allen akkoord zijn om één of meer derden het geschil te laten beslechten door middel van een bindend advies. In het geval van mr. Frank Visser en mr. John Reid kan er worden gedacht dat zij dit in hun rol van kantonrechter doen. Dit mag echter niet. Zij zijn in deze zaken deskundigen die een overeenkomst van opdracht aan zijn gegaan en advies geven aan partijen.
Een bindend advies is een geldige overeenkomst en is dus rechtsgeldig. Als een rechter een besluit neemt door middel van een vonnis heeft dit een executoriale titel. Dit betekent dat de uitspraak van de rechter ten uitvoering wordt gelegd en desnoods een deurwaarder kan worden ingeschakeld. Bij een bindend advies is dit niet het geval.
Niet nakomen van de afspraak
Er is een advies gegeven, maar één van de partijen houdt zich niet aan deze afspraken. Als de situatie zich ertoe dient is het raadzaam om als eisende partij ten eerste is gesprek te gaan met de niet nakomende partij. Wordt hier geen gehoor aan gegeven dan kan er sprake zijn van wanprestatie. Hierbij is het van belang om de niet nakomende partij in gebreke te stellen. In de ingebrekestelling wordt er een termijn gegeven waarop er alsnog nagekomen kan worden. Als deze termijn is verstreken én er is niet voldaan aan de overeenkomst dan treed er verzuim in. Voor een vordering bij de rechter is het van belang dat de niet nakomende partij in verzuim is getreden. Als dit het geval is kan de gang naar de rechter worden bewandeld. Let wel op, een ingebrekestelling is niet altijd nodig. In sommige gevallen treedt iemand van rechtswege in verzuim.
Kan er bezwaar worden aangetekend tegen het advies?Het is van belang dat de derde die het geschil beoordeeld zich aan verschillende verplichtingen houdt. Beide partijen dienen te worden gehoord in de zaak. Zij moeten de gelegenheid krijgen om hun verhaal te doen. Als dit niet gebeurt kan de adviserende partij niet tot een eerlijk en zorgvuldig advies komen.
Verder is het nog van belang om te kijken of het redelijk en billijk is om een partij aan de beslissing te houden. Hiervoor geldt artikel 7:904 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek: ‘Indien gebondenheid aan een beslissing van een partij of van een derde in verband met inhoud of wijze van totstandkoming daarvan in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn, is die beslissing vernietigbaar.’ In een arrest gedateerd uit 1931 wordt uitleg gegeven over de redelijkheid en billijkheid betreffende het bindend advies. Om tegen een bindend advies in te gaan moet de wijze waarop het advies tot stand is gekomen, zozeer ingaan tegen hetgeen redelijk en billijk is, dat de wederpartij in strijd met de goede trouw handelt door haar aan het advies gebonden te houden.[1]Het moeilijke hieraan is dat van de omstandigheden van het geval afhangt of iets redelijk en/of billijk is. Een rechter zal altijd naar de context moeten kijken om te bepalen of iets redelijk en/of billijk is.
Als je van mening bent dat één van bovenstaande zaken niet aan de orde is kun je via de rechter het bindend advies geheel of gedeeltelijk laten ontbinden. Uit jurisprudentie blijkt dat de rechter vaak geen reden ziet om het bindend advies te ontbinden. Denk daarom goed na voordat u de overeenkomst met betrekking tot het aangaan van een bindend advies tekent. U kunt het gevoel hebben dat u volledig in uw recht staat, maar een derde kan anders beslissen.
Heeft u juridische problemen en wilt u advies? Aarzel niet en neem contact met ons op! Wij kijken graag met u mee en kunnen u van juridisch advies voorzien. Wij zijn bereikbaar per telefoon op +31 (0) 464 207 206 en per mail via legallab@zuyd.nl.
[1]NJ 1931, p. 1317: HR, 29-01-1931