Destination unknown?
Interview met Alumni HJO en Legal Lab
De Hogere Juridische Opleiding, vanaf volgend jaar HBO Rechten, dat klinkt goed! Gemiddeld neemt het vier jaar studeren in beslag en daarna denk je er wel te komen. Terwijl het einde van je studie nadert, is voor sommige de eindbestemming onzeker. Je doorloopt stageperiodes in de hoop daar wijzer van te worden. Als huidige lichting stagiaires van het Zuyd Legal Lab hebben we het er wekelijks over: ‘Wat wil je nu eigenlijk gaan doen als je afgestudeerd bent?’.
Daarom waren wij zo benieuwd wat alumni van Zuyd Hogeschool en tevens van Zuyd Legal Lab zijn gaan doen. Wij vroegen het aan drie gewillige ex-studenten die tijdens hun studieloopbaan stage hebben gelopen bij Legal Lab.
Vertel eens iets meer over jezelf:
Ik ben Georg Chatsjatrjan, 26 jaar, ik wandel graag, praat veel, heb een hond genaamd Olie en ik speel graag gitaar.
“I don’t know where i’m going, but I’ll be there soon”
Ik ben Guillaume Veldhuizen, 24 jaar en heb moeite met afscheid nemen. Onterecht word ik voor “gewillige alumnus” uitgemaakt, want er moet nog een scriptie worden ingeleverd. Ik kan alleen nog maar dromen van een diploma. Marco zei al dat afscheid nemen niet bestaat. Hij zei ook dat de meeste dromen bedrog zijn. Afgaand op Marco’s wijsheden zit ik hier dus nog wel een tijdje.
Dolores abernathy, Westworld:
“Some people choose to see the ugliness in this world. The disarray. I Choose to see the beauty.”
Ik ben Joppe Bastiaansen, 23 jaar en werk op dit moment op de Redactie van De Nieuws BV voor BNNVARA.
Nelson Mandela:
‘’Everything seems impossible until it’s done.’’
Hoe heb je de Hogere Juridische Opleiding ervaren?
Georg: Mijn algehele ervaring was erg prettig. Ik werkte voor mijn studie fulltime, dus de stap naar het studentenleven ervaarde ik als een vierjarige vakantie. Zo heb ik ook gestudeerd, niet als een verplichting, maar als een kans om doelgericht aan mijn toekomst te werken. Ik heb contact kunnen leggen met veel docenten en hier ook erg veel aan gehad. Als je toont dat je interesse hebt en wilt leren, merk je snel genoeg dat mensen je echt willen helpen. Natuurlijk is niet alles leuk, maar je kan het wel leuk maken.
Guillaume: Je moet nooit iemand feliciteren voordat zijn of haar verjaardag echt is aangebroken. Dat schijnt ongeluk te brengen. Ik wil het lot niet tarten dus deze vraag mogen jullie mij over een jaar nog een keer stellen. Als er een langere tijd overheen is gegaan, kun je beter reflecteren.
Joppe: De eerste twee jaar van de HJO waren erg relaxt. Ik wist niet precies wat ik met mijn studie wilde doen en dit bleek ook uit mijn houding. Ik was in deze tijd een erg luie student die genoot van alles wat het studentenleven te bieden had, behalve dan het actief studeren… Desondanks was dit een prachtige tijd. Gedurende het tweede jaar kreeg ik de kans om stage te lopen bij twee freelancejournalisten die werkzaam zijn voor onder meer de NOS. Ik kwam via hen in contact met het auteursrecht, een rechtsgebied dat ik meteen erg interessant vond door het hele circus dat eromheen hangt. Daarnaast was het een rechtsgebied dat nog erg onbekend was voor mij, dus waar ik veel kon ontdekken. Tijdens mijn stage bij Legal Lab kreeg ik de kans om mijn kennis over dit rechtsgebied verder te ontwikkelen. Toen ik merkte wat ik interessant vond werd ik ook een stuk gemotiveerder. In het derde en vierde jaar ging ik dan ook veel serieuzer aan de slag wat resulteerde in betere resultaten.
Waarom heb je toentertijd besloten stage te lopen bij het Zuyd Legal Lab?
Georg: Het was nieuw, open, betrokken en ik had het gevoel dat daar mijn kansen lagen. Je experimenteert met de implementatie van het recht. Experimenteren klinkt voor mij in ieder geval erg aantrekkelijk.
Guillaume: Er lopen een aantal bekwame docenten rond op de Hogere Juridische Opleiding. Vaak hebben zij voorafgaand aan een baan als docent ervaring opgedaan in de praktijk. Ze kunnen je daardoor betoveren met woorden. Zo ook Dhr. Lieverse. Tijdens een college over Zuyd Legal Lab werd ik helemaal ingepalmd en raakte ik enthousiast over het concept. Dat college wekte mijn interesse en ik heb de heer Lieverse om meer informatie gevraagd. Hij vergeleek Legal Lab met een bezoek aan de huisarts waarbij je terecht kunt als je je zorgen maakt over een onheilspellend wratje. Zo’n wratje betekent zelden dat het einde nabij is en je hoeft als bezorgde wrateigenaar niet meteen naar een specialist op het gebied van huidkanker. Veel mensen kloppen bij het minste of geringste juridische probleem wél aan bij een gespecialiseerde advocaat. Dat is onnodig. Zuyd Legal Lab kon in de behoefte naar een juridische huisarts voorzien. Daarbovenop kwam nog eens dat het project nog helemaal moest worden opgestart en dat je daar onderdeel van kunt zijn. Dit idee in combinatie met studenten die werken aan casussen uit de praktijk en daarbij zelf verantwoordelijk zijn voor het eindproduct, sprak mij aan. Boy, oh boy, pick up your guns cause that’s the sound of revolution. Ik ben van de partij!
Joppe: Het concept van Zuyd Legal Lab sprak mij heel erg aan. Stagelopen bij een ‘eigen’ leer-werk bedrijf, waar we zelf verantwoordelijk waren voor onze eigen zaken en cliënten. Ik was er toen al van overtuigd dat ik daar meer zou leren dan bij zomaar een doorsnee stageplek bij de gemeente of bij een notariskantoor. Daarbij sprak de ambitie van de initiatiefnemers mij heel erg aan. Vanuit het niets een juridisch advieskantoor opbouwen, ik was te nieuwsgierig hoe dat in de praktijk zou gaan.
Voldeed de stage bij Zuyd Legal Lab aan je verwachtingen?
Georg: Jazeker en beetje bij beetje overtrof het ook mijn verwachtingen. Als je iets echt graag wilt en kan bewijzen dat het toegevoegde waarde heeft voor je ontwikkeling laten ze je vrij in je ideeën. Het daagde mij uit om verder te kijken en uit mijn comfortzone te stappen. Ik durfde fouten te maken en nam hun feedback serieus. Ik deed in ieder geval altijd mijn best en daar kreeg ik ook waardering voor.
Guillaume: Ik kan me herinneren dat ik de start overweldigend vond. Je wordt in het diepe gegooid en er wordt behoorlijk wat van je zelfstandigheid en verantwoordelijkheidsgevoel gevraagd. Je hebt bijvoorbeeld meteen contact met cliënten en het komt weleens voor dat je in materie moet duiken die je op school nog niet behandeld hebt. Maar al snel raak je daar aan gewend en vind je je draai. Zuyd Legal Lab is een van de beste dingen die mij is overkomen en overtrof mijn verwachtingen.
Joppe: Absoluut, ik kijk met een heel goed gevoel terug op mijn periode bij Legal Lab. Ik vond het met name erg fijn dat de ontwikkeling van de student centraal staat. Je mag zelf aangeven waar je interesses liggen om je vervolgens op dat soort zaken te storten.
Heb je tijdens stage aan een opdracht gewerkt die indruk op je heeft gemaakt?
Georg: Verschillende zelfs. Sommige zaken waren bijvoorbeeld niet moeilijk maar gaven mij het gevoel dat ik bepaalde taken al zelfstandig kon uitvoeren. In een ander zaak leerde ik hoe je als professional moest omgaan met iets dat je persoonlijk raakte. Nu was dit niet een dramatische situatie maar wel een dilemma.
Guillaume: Jazeker. Er was eens een cliënt die de wereld beter wilde maken. Dat deed hij door hulpmiddelen aan ziekenhuizen te verstrekken waarmee ziektes in een vroeg stadium kunnen worden gediagnosticeerd. Vooralsnog klinkt het als een mooi sprookje, maar in elk sprookje zit een bad guy die het hoofdpersonage onverbiddelijk dwarszit tijdens zijn avonturen. Op een dag kwam de cliënt gehavend en ontdaan bij Zuyd Legal Lab aan. Het noodlot had toegeslagen. Een duister bericht uit noordelijke contreien had hem eerder die week bereikt. Het betrof een inspectierapport van Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport waarin de cliënt werd medegedeeld dat er binnen zijn bedrijfsvoering een overtreding was geconstateerd van de wet op medische hulpmiddelen. Tot zover de “jip-en-janneketaal” of in dit geval “hans-en-grietjetaal”. Samen met Dhr. de Ruijter – die net als mevrouw Habets en meneer Plitscher betrokken is bij Legal Lab – ben ik naar Den Haag afgereisd om het Ministerie in keiharde juridische taal duidelijk te maken dat een boete voor deze overtreding toch wat overtrokken zou zijn.
Op zo’n Haagse hoorzitting word je gehoord door een speciaal voor de gelegenheid samengestelde commissie die bestaat uit mensen met kennis over de specifieke wetgeving. Je mag je bezwaarschrift, dat een reactie op het inspectierapport is, toelichten en wordt door de commissie stevig aan de tand gevoeld. De commissie adviseert het ministerie. Dat advies kan ervoor zorgen dat het Ministerie haar besluit herziet. Ik moet toegeven dat de sfeer – je zit toch met de betreffende inspecteur, de cliënt en de commissie in een ruimte – best relaxt was. Dat neemt niet weg dat je pittige vragen moet beantwoorden, maar daarbij minder gespannen hoeft te zijn dan ik die dag was, haha.
De voorbereidingen op deze dag en de dag zelf waren zó gaaf. Hopelijk maken jullie tijdens je stage iets soortgelijks mee. Ik heb er veel van geleerd en denk niet dat je deze ervaringen op een andere stageplaats krijgt.
“ in elk sprookje zit een bad guy die het hoofdpersonage onverbiddelijk dwarszit tijdens zijn avonturen ”
Joppe: Meerdere zaken, maar de indrukwekkendste zaak was absoluut de zaak waarin een gehandicapte vrouw haar lot in mijn handen legde toen ze de tegemoetkoming voor de kinderbijslag dreigde te verliezen. Deze mevrouw had twee jonge kindjes, woonde op driehoog, kon niet meer lopen en haar man had haar pas verlaten. Kortom, een heftige situatie. Volgens de gemeente voldeed ze namelijk niet meer aan de gestelde eisen. Deze zaak kwam precies één week voordat de zaak voor de bezwarencommissie diende bij Zuyd Legal Lab terecht. Onder een enorme tijdsdruk moest ik uitzoeken wat nou de echte situatie van mevrouw was (lees: spitten in een onoverzichtelijke map opzoek naar bruikbare documenten), ik moest de stukken van de gemeente analyseren, ik moest helder hebben wat de eisen waren om in aanmerking te komen voor een dergelijke tegemoetkoming en al deze bevindingen moest ik in mijn eerste pleitnotitie ooit samen laten komen. Dit pleidooi mocht ik vervolgens zelf voordragen voor de bezwarencommissie van de betreffende gemeente. Een enorm spannende maar ook unieke ervaring.
In hoeverre heeft de stage bij Zuyd Legal Lab jou geholpen bij hetgeen je nu doet/het vinden van je huidige baan?
Georg: Zuyd Legal Lab heeft een soort kettingreactie gehad op mijn ontwikkeling. Ik raakte als student op een ander wijze betrokken met mijn leer-werk omgeving. Ik begon meer kansen te zien. Ik durfde deze kansen ook vrijpostig op te pakken. Mijn netwerk breidde zich uit. Op een gegeven moment begon ik extra-curriculaire activiteiten op te pakken. Ik werd werkstudent, richtte met mijn collega’s een vereniging op, deed mee aan studiereizen, ging op zomerschool (in Malta!). Ik begon mijn studie uit te breiden en zelf in te richten.
Dus in het kort kan ik dit beantwoorden door te zeggen dat ik niet mijn huidige functie zou hebben als ik mij niet had aangemeld voor Legal Lab en ik kan je vertellen dat ik het echt naar mijn zin heb op mijn werk.
Guillaume: Lange tijd heb ik de advocatuur in gewild. Gedurende de stageperiode krijg je verschillende zaken die raakvlakken hebben met zaken die een advocaat behandelt. Als advocaat behartig je het belang van je cliënt en dien je daar naar te handelen ook als dat in strijd is met wat jij ervan vindt. Toen ik zo’n dubbelzinnige case had, legde ik het dilemma voor aan mijn begeleider. Die zei daarover: “Er zijn meerdere waarheden. Je presenteert de waarheid waar je cliënt baat bij heeft.“ Dat betekent niet direct dat je liegt wanneer je voor deze waarheid kiest, maar wel dat er een andere waarheid kan bestaan die beter strookt met wat je zelf rechtvaardig vindt. Dan kan de zaak voor de cliënt succesvol zijn afgerond, het voelt alsof je jezelf verloochent. Met dit soort keuzes word ik liever niet meer geconfronteerd. Een waardevol inzicht.
“ De stage heeft mij als kompas geholpen en ik kwam erachter welke richting mij interesseerde ”
De stage geeft je de mogelijkheid te ontdekken wat je precies interesseert en hoe het is om daar langere tijd mee bezig te zijn. Door de veelzijdigheid van Legal Lab kom je met diverse rechtsgebieden in aanraking. Je kunt er dan achter komen dat een kantoorbaan helemaal niets voor je is of juist een richting vinden binnen het recht waar je vooraf geen cent voor had gegeven. Zo heeft de stage me als kompas geholpen en kwam ik erachter wat mij interesseerde.
Joppe: Legal Lab heeft zonder twijfel een significante bijdrage geleverd aan het vinden van deze baan. Dit komt vooral door het netwerk dat ik gedurende mijn stage heb opgebouwd. Ik kreeg een hele goed band met de docenten bij Zuyd, hierdoor durfde ik makkelijker bepaalde zaken met ze te bespreken. Een van die zaken was mijn scriptie. Ik had geen zin om mijn scriptie te schrijven over een onderwerp dat al zo vaak behandeld was en wilde graag vanuit een unieke invalshoek kijken naar het recht. Met dat vraagstuk belande ik bij Eric van de Luijtgaarden die mij in contact bracht met het hoofd juridische zaken van BNNVARA. Zij gaf tijdens ons kennismakingsgesprek (op het mediapark, in het gebouw van de BNNVARA) verschillende interessante onderwerpen aan voor een scriptie. Hier merkte ik dat ik in het vervolg echt heel graag in de media zou willen werken. En dat is uiteindelijk gelukt.
Heb je nog gouden tips voor huidige stagiaires van Zuyd Legal Lab?Georg: Ga er niet van uit dat alles op je pad zal komen. Kansen zullen je voorbij vliegen als je niet bereid bent om er achteraan te gaan. Blijf vragen stellen, zelfs als je een expert bent kunnen anderen je tot nieuwe inzichten brengen. Als het niet tot nieuwe inzichten leidt, voelt de ander zich nog steeds gevleid dat je om hun mening hebt gevraagd. Doe je best, blijf vragen stellen en have fun.
“Too much reading may lead to lazy habits of thinking”
Guillaume: Neem geen genoegen met de eerste hit die een zoekmachine je voorschotelt. Elke halve zool met een toetsenbord en een internetaansluiting kan googlen. Daar hoeft men niet naar Zuyd Legal Lab voor te komen. Ga op zoek naar boeken of geavanceerde digitale hulpmiddelen die je op weg helpen. Het is verleidelijk om naar een docent te gaan, die waarschijnlijk bereid is van alles uit te leggen, maar probeer het zelfstandig uit te vlooien. Daarmee verras je jezelf en docenten met hetgeen je zonder hulp voor elkaar hebt gekregen.
Ga tegen de stroming van deze “on demand informatiemaatschappij” in, en maak de stof eigen. Dat kun je doen door varianten en scenario’s te verzinnen op de casus die je behandelt. Op die manier haal je veel meer uit de stage en werk je met plezier. Als je van bovenstaande tips een gewoonte maakt, komen ze vanzelf in je systeem terecht. Je zult zien dat je je dan niet zoveel zorgen meer hoeft te maken over het vinden van een baan.
Joppe: Vragen, vragen, vragen! Je kunt zo veel van anderen leren, over zoveel verschillende dingen. Natuurlijk moet je eerst zelf op onderzoek uitgaan, zoals anderen hier ongetwijfeld zullen hebben geantwoord, ga niet voor de makkelijkste weg en kijk verder dan de eerst hit op Google. Maar iedereen vindt het fijn om zijn kennis te delen, dus maak daar gebruik van!
‘’Wees nooit tevreden, maar tel je zegeningen.’’
Eberhard van der Laan